I. Viêm amidan là gì?
Amidan là cơ quan lympho lớn của cơ thể. Vai trò của amidan là miễn dịch có lợi cho cơ thể. Khi cơ thể bị xâm nhập bởi các tác nhân gây bệnh đường hô hấp (vi khuẩn, virus…), amidan là tiết ra kháng thể và các lympho bào giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Bình thường amidan vòm (VA) dày khoảng 2mm, không cản trở đường thở. VA tuy mỏng nhưng xếp thành nhiều nếp nên diện tiếp xúc rất rộng. Nhiệm vụ của nó là nhận diện vi khuẩn, tạo kháng thể và tiêu diệt vi khuẩn khi chúng tái xâm nhập
Viêm amidan (tonsillitis) là tình trạng h amidan bị nhiễm trùng, chúng có thể sưng, đau và gây ra nhiều khó chịu.
II. Triệu chứng nhận biết viêm amidan
Triệu chứng có thể khác nhau tùy theo nguyên nhân (virus hay vi khuẩn), độ tuổi và mức độ viêm. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp:
🔍 Triệu chứng phổ biến:
- Đau họng, đặc biệt khi nuốt.
- Amidan sưng, đỏ, có thể có mủ trắng hoặc vàng.
- Sốt, có thể kèm rét run.
- Hơi thở có mùi hôi.
- Khó nuốt, cảm giác vướng nghẹn ở cổ họng.
- Đau tai (do phản xạ từ dây thần kinh chung).
- Sưng hạch cổ (cảm giác có cục nhỏ ở hai bên cổ).
👧 Ở trẻ em: có thể kèm theo biếng ăn, cáu gắt, ngủ kém.
III. Nguyên nhân thường gặp
- Virus – Gây khoảng 70–80% các trường hợp, thường là cảm cúm, cúm A/B, Epstein-Barr…
- Vi khuẩn – Đặc biệt là Streptococcus nhóm A (liên cầu khuẩn tan huyết β), nguy hiểm vì có thể gây biến chứng như thấp tim, viêm cầu thận.
💡 Gợi ý phân biệt:
- Viêm amidan do virus: đau họng nhẹ, không có mủ, có thể kèm ho và chảy mũi.
- Viêm do vi khuẩn: đau họng dữ dội, sốt cao, amidan có mủ, không ho.
IV. Chăm sóc tại nhà
Đối với viêm nhẹ:
- Uống nhiều nước ấm, tránh nước lạnh và có gas.
- Nghỉ ngơi, giữ ấm vùng cổ.
- Súc miệng bằng nước muối ấm loãng 2–3 lần/ngày.
- Ăn thức ăn mềm, ấm: cháo, soup, không cay nóng.
- Sử dụng viên ngậm thảo dược hoặc xịt họng nếu cần.
- Paracetamol hoặc ibuprofen có thể dùng nếu sốt hoặc đau họng (theo liều chỉ định).
📝 Lưu ý quan trọng: Không tự ý dùng kháng sinh khi chưa xác định nguyên nhân do vi khuẩn, vì sẽ gây lờn thuốc.
V. Khi nào cần đi khám ngay? ⏱️
- Sốt cao liên tục trên 39°C không đáp ứng thuốc hạ sốt.
- Khó nuốt nặng, đau đến mức không thể ăn uống.
- Khó thở, nói ngọng, nghi ngờ áp-xe quanh amidan (nguy hiểm!).
- Viêm tái phát nhiều lần trong năm.
VI. Làm sao để phòng ngừa viêm amidan? 🛡️
- Giữ ấm vùng cổ và mũi họng, đặc biệt khi trời lạnh.
- Hạn chế ăn lạnh, kem, đá khi thời tiết thay đổi.
- Tăng cường đề kháng: ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngủ đủ, luyện tập nhẹ nhàng.
- Giữ vệ sinh răng miệng, thay bàn chải định kỳ.
- Tránh tiếp xúc người đang cảm cúm hoặc có bệnh hô hấp.
Viêm amidan không phải là bệnh quá nguy hiểm, nhưng nếu chủ quan hoặc lạm dụng kháng sinh có thể để lại hậu quả lâu dài. Quan trọng là bạn cần biết lắng nghe cơ thể, và đến trung tâm y tế nếu có dấu hiệu nghi ngờ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời
0 comment